Sau nhiều lần gia hạn, 31-12-2010 là ngày cuối cùng bán nhà thuộc sở hữu nhà nước (SHNN) theo NĐ 61/CP của Chính phủ. Chỉ còn khoảng nửa tháng nữa là hết hạn nhưng tính đến tháng 11-2010, TPHCM còn cả ngàn trường hợp đủ điều kiện nhưng chưa mua nhà và cũng có rất nhiều trường hợp chưa đủ điều kiện mua nhà theo NĐ 61/CP của Chính phủ.

Tránh bỏ sót gây thiệt cho dân

Theo thống kê của Hội đồng bán nhà ở TP (gọi tắt là hội đồng), toàn TP có hơn 10.000 nhà SHNN tại 22 quận huyện (trừ huyện Củ Chi và Cần Giờ không có nhà SHNN). Trong đó, các quận có nhà SHNN nhiều nhất là quận Bình Thạnh (2.018 căn), quận 10 (1.806 căn), quận 1 (hơn 1.653 căn), quận 5 (1.229 căn)… Hội đồng cho biết, tiến độ bán nhà so với kế hoạch còn chậm, số lượng nhà đủ và chưa đủ điều kiện bán đều còn nhiều như quận 3, 5, 6, 10...

Nguyên nhân do các quận huyện đã có quyết định duyệt giá nhưng người sử dụng chưa ký hợp đồng mua nhà; người thuê nhà chưa lập thủ tục hợp thức hóa và chưa nộp đơn mua nhà; chủ sử dụng nhà đã nộp đơn xin mua nhà nhưng chưa hoàn tất thủ tục.

Ngoài ra, không ít trường hợp có tranh chấp trong nội bộ gia đình, tranh chấp giữa các hộ với nhau… Hội đồng đã yêu cầu UBND các quận - huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát số liệu, danh sách nhà SHNN đang quản lý, tránh tình trạng sơ suất, bỏ sót ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Trường hợp nhà không đủ điều kiện phải thông báo cho người thuê biết rõ lý do; đồng thời công khai cho người dân biết thời hạn cuối bán nhà thuộc SHNN theo NĐ 61/CP là cuối năm 2010, trong đó nêu rõ hạn chót nộp hồ sơ mua nhà là ngày 31-12-2010.

Ngoài ra, hội đồng cũng đề nghị các đơn vị quản lý nhà SHNN giải thích rõ để người dân cân nhắc trong việc lựa chọn phương án thuê hay mua nhà SHNN. Cụ thể, đối với trường hợp đã có quyết định duyệt giá bán nhưng không mua nhà do khó khăn về kinh tế thì lập biên bản tiếp xúc, giải thích rõ cho người thuê có thể mua nhà SHNN theo phương thức trả góp từ 1 - 10 năm.

Đại diện hội đồng cho biết, việc mua nhà trả góp người dân sẽ được lợi hơn vì nếu không mua, nhà sẽ được chuyển sang diện nhà không bán để quản lý theo cơ chế mới. Nếu người dân tiếp tục thuê để ở thì giá thuê nhà sẽ rất cao chứ không được thuê theo giá cũ.

Nhà chung cư cũ chưa thu hồi vẫn bán, biệt thự tiếp tục chờ

Sau khi rà soát việc bán nhà thuộc SHNN tại các quận - huyện, trường hợp những chung cư cũ, xuống cấp trên địa bàn TP, các cơ quan quản lý nhà đã ngưng hóa giá căn hộ cho người dân mặc dù hồ sơ đủ điều kiện mua nhà. Về việc này, ông Đỗ Phi Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP cho biết, khi nào có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền mới ngưng hóa giá nhà thuộc SHNN.

Trường hợp có kết quả kiểm định chất lượng chung cư xuống cấp nhưng chưa có chủ trương làm dự án, chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền thì vẫn hóa giá cho người dân bình thường. “Nếu chung cư xuống cấp nghiêm trọng, cần tháo dỡ khẩn cấp thì phải xin chủ trương của UBND TP để có văn bản thu hồi đất, triển khai dự án, khi đó mới ngưng hóa giá nhà” - ông Hùng nêu rõ.

Cũng theo ông Hùng, đối với những chung cư xuống cấp TP đã có chủ trương giải tỏa xây dựng lại thì không giải quyết bán nhà theo NĐ 61/CP, tuy nhiên TP sẽ có chính sách di dời, tái bố trí tạo điều kiện ổn định chỗ ở cho các hộ di dời có nơi ở ổn định.

Một số hộ dân tại các quận trung tâm như quận 1, 3 cho biết, hiện đang ở những căn hộ trong chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 nên nhiều hộ sử dụng chung một nhà vệ sinh. Mặc dù đủ điều kiện nhưng khi nộp đơn xin mua nhà theo NĐ 61/CP tại công ty quản lý nhà quận, được trả lời không đủ điều kiện do căn hộ không có nhà vệ sinh riêng.

Về việc này, hội đồng cho biết, vừa qua Chính phủ đã có nghị quyết xung quanh vấn đề thuộc nhà SHNN nhưng chỉ đề cập đến căn hộ đã được cải tạo và đảm bảo sử dụng độc lập nhưng chưa đề cập đến căn hộ dạng trên. Do đó, để đảm bảo quyền lợi người dân, hội đồng đã đề xuất UBND TP cho phép bán nhà SHNN có cấu trúc kiểu căn hộ không khép kín (không có nhà vệ sinh riêng) mà các hộ thuê đã cải tạo nhưng không đảm bảo việc sử dụng độc lập.

Theo đó, các hộ có cam kết bằng văn bản đề nghị được mua chung diện tích các căn hộ dạng trên và phân bổ theo thực tế sử dụng. Hiện 2 dạng nhà SHNN chưa bán theo NĐ 61/CP mà phải chờ Chính phủ và UBND TP hướng dẫn là nhà biệt thự và nhà bố trí sau ngày 1-11-1992 (Quyết định 118 của Thủ tướng Chính phủ về giá cho thuê nhà ở và đưa tiền nhà ở vào tiền lương có hiệu lực).

Đối với hồ sơ nhà biệt thự, trong khi chờ chỉ đạo của UBND TP, Hội đồng bán nhà ở TP đề nghị các đơn vị liên quan vẫn tiến hành áp giá bán nhà, chuyển hồ sơ đến Sở Xây dựng TP để kiểm tra. Đồng thời thông qua Hội đồng bán nhà ở TP về mặt pháp lý, các thông số kỹ thuật liên quan đến căn biệt thự để dự thảo quyết định duyệt giá bán. Để khi có chủ trương của UBND TP, hội đồng sẽ duyệt giá bán cho người mua.

Bán nhà đến quý 1-2011

Nhằm thực hiện việc điều chỉnh một số chính sách bán biệt thự và nhà ở riêng lẻ có khả năng sinh lợi cao tại vị trí mặt tiền đường, UBND TPHCM đã chỉ đạo tạm dừng thủ tục trình duyệt giá bán và chuyển quyền sử dụng đất theo NĐ 61/CP; tạm dừng thủ tục ký hợp đồng bán, thủ tục thu tiền và cấp giấy chứng nhận đối với nhà biệt thự thuộc SHNN. Được biết, trên địa bàn TPHCM còn khoảng hơn 300 căn biệt thự thuộc SHNN hiện đang tạm ngưng bán để chờ ý kiến chỉ đạo của Chính phủ về phương thức và giá bán. TPHCM đang quản lý 18.350 căn nhà thuộc SHNN, bao gồm gần 9.500 căn nhà phố, hơn 7.730 căn hộ chung cư và 1.115 căn biệt thự.

Ông Đỗ Phi Hùng cho biết, Sở Xây dựng và Hội đồng bán nhà ở TPHCM đã và đang triển khai đẩy mạnh công tác bán nhà trên địa bàn TP. Hiện UBND các quận, huyện cũng đang tích cực thực hiện và sẽ đảm bảo hoàn thành công tác bán nhà theo NĐ 61/CP đối với những trường hợp người thuê nhà đồng ý mua và có đủ điều kiện được mua nhà. Sau ngày 31-12-2010, những trường hợp chưa đủ điều kiện mua nhà sẽ được tiếp tục giải quyết theo cơ chế chính sách mới do Chính phủ ban hành.

Đối với những căn nhà không thuộc diện bán cũng được sắp xếp quản lý, sử dụng theo phương án được UBND TP phê duyệt, đảm bảo quyền lợi cho những người đang thuê nhà SHNN.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, quy định hạn chót nộp hồ sơ mua nhà là ngày 31-12-2010, do đó không thể hoàn tất thủ tục để bán nhà cho các trường hợp nộp vào những ngày chót. Các cơ quan bán nhà cần có thời gian để thụ lý hồ sơ và giải quyết việc bán nhà đối với những hồ sơ này.

Hiện Bộ Xây dựng cũng đã có văn bản kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép các địa phương tiếp tục bán nhà ở thuộc SHNN đối với các trường hợp đã nộp đơn mua nhà từ ngày 31-12- 2010 trở về trước phải được giải quyết chậm nhất đến hết ngày 31-3-2011. Những trường hợp này vẫn được áp dụng chính sách hiện hành về bán nhà ở thuộc SHNN. Trên tinh thần đó, TP cũng sẽ tiếp tục thụ lý và giải quyết các trường hợp này để dứt điểm việc bán nhà vào quý 1-2011.